Tijdens onze wandeltours in Napels komt het vaak voor dat we kaartende Napolitanen tegen komen. Op een plein, in een klein buurthuis of gewoon aan een tafeltje op straat. En als je op deze pagina terecht bent gekomen na onze tip om zelf een pak kaarten te kopen: bravo! Lees snel verder als je Scopa, het makkelijkste Napolitaanse kaartspel snel onder de knie wilt krijgen.
Napolitaanse kaarten
De kaarten die je gebruikt voor scopa zijn Napolitaanse kaarten, 40 kaarten in totaal. Deze kaarten hebben net als de klassieke kaarten die je gewend hebt 4 ‘kleuren’, alleen dan iets anders. De kleuren zijn:
- Munten (denari)
- Kelken/bekers (coppe)
- Sabels/zwaarden (spade)
- Knuppels (bastoni)
De waarden van de kaarten gaan van 1 tot en met 10. Kaarten 1 t/m 7 kun je eenvoudig herkennen door de symbolen te tellen op de kaart. Daarna komt de 8: de Boer (Fante), de 9: de Ridder (Cavallo) en de 10: de Koning (Re).
Spelregels scopa kaartspel
Scopa betekent bezem in het Italiaans. Het doel van het spel is dan ook om de tafel leeg te vegen of in ieder geval zoveel mogelijk kaarten te verzamelen. Welke precies, dat wordt later duidelijk bij de puntentelling. Je speelt het spel bij voorkeur met 2 of 3 spelers, of bij 4 spelers in twee teams.
Het spel begint met één speler als dealer, die zichzelf en alle andere spelers 3 kaarten geeft. Vervolgens legt hij 4 kaarten open op tafel. De speler rechts van de dealer begint het spel. Let op: als drie of vier Koning kaarten op tafel liggen moet er opnieuw gedeeld worden.
Het spel is begonnen en de speler die aan de beurt is moet altijd 1 kaart spelen. Hij of zij heeft de volgende opties.
Optie 1: een slag maken / kaart(en) van tafel pakken
Een slag kun je maken op twee manieren. De eerste manier is door een kaart te pakken met dezelfde waarde. Bijvoorbeeld: een Munten 3 pakken van tafel pakken, met een Knuppels 3. De tweede manier is door twee of meer kaarten te pakken die opgeteld de waarde hebben van de gespeelde kaart. Bijvoorbeeld een 3 en een 7 van tafel pakken, met een Koning (waarde 10). Als je een slag hebt gemaakt leg je de gepakte kaarten, inclusief de kaart die je in je hand had dicht op tafel naast je.
Let op: de eerste manier (een kaart met dezelfde waarden pakken) gaat altijd voor. Je mag dus niet meerdere kaarten pakken als je ook maar 1 kaart kunt pakken.
Optie 2: een kaart op tafel leggen
Als je met de kaarten die je in je hand hebt geen slag kunt maken, moet je een kaart weggooien. Gooi de minst waardevolle kaart weg en zeker niet de kaarten die je veel punten opleveren op het einde. Zie puntentelling voor details.
Als de dealer alle kaarten heeft op gedeeeld en alle spelers hun kaarten hebben opgelegd. Dan gaan de kaarten die nog ‘over zijn’ op tafel naar de speler die de laatste slag heeft gewonnen. En dan begint de puntentelling. Let op: het cadeau krijgen van de laatste kaarten op tafel telt niet als een scopa.
Scopa
Een scopa is een slag waarmee een speler in één keer de hele tafel leeg veegt. Dat wil zeggen: met 1 kaart pakt hij alle kaarten die nog op tafel liggen. Voorbeeld 1: op tafel ligt alleen nog de Munten Boer kaart, de speler die aan de beurt is heeft de Knuppels Boer en maakt een slag. Voorbeeld 2: op tafel ligt een 2, een 3 en een 4 (som=9), de speler die aan de beurt is maakt een slag met de Kelken Ridder (waarde 9). In beide voorbeelden blijven er geen kaarten meer over op tafel. De volgende speler die aan de beurt is kan geen slag maken en moet dus een kaart op tafel leggen. Met het grote risico dat de speler na hem/haar makkelijk een scopa kan maken als hij een kaart van dezelfde waarde heeft.
Puntentelling
Als alle kaarten op zijn pakt elke speler zijn/haar stapel met kaarten en gaat hij/zij tellen. In de tabel hieronder zie je de punten die er te verdienen zijn. En hoe je ze berekent.
| Soort | Waarde |
| scopa | 1 punt per scopa – elke keer als je de tafel leeg veegt krijg je 1 punt (leg deze kaart open tussen je stapel als herinnering) |
| settebello | 1 punt – de mooie zeven is de Munten 7 kaart, de speler met deze kaart heeft gegarandeerd 1 punt |
| denari | 1 punt – de speler met de meeste Munten (denari) kaarten krijgt 1 punt |
| carte | 1 punt – de speler met de meeste kaarten op het einde krijgt 1 punt |
| primiera | 1 punt – zie uitleg hieronder |
De primiera bereken je door de beste kaarten van elke speler te nemen. Van de 7 naar de 6 naar de 1 en omlaag.
Zeven = 21 punten
Zes = 18 punten
Eén = 16 punten
Vijf = 15 punten
Vier = 14 punten
Drie = 13 punten
Twee = 12 punten
Koning, Ridder, en boer = elk 10 punten
Als een speler bijvoorbeeld de Knuppel 7, Kelken 7, de Knuppel 6 en de Kelken 1 heeft, dan is de primiera van deze speler: 21+21+18+16 = 76.
Winnaar van het spel
De speler die bij de puntentelling de meeste punten heeft wint de ronde. Officieel is het spel afgelopen als een speler 11 punten in totaal heeft verzameld over meerdere rondes. Maar je kunt natuurlijk ook door blijven tellen.
Tips om te winnen
- als het kan, laat dan nooit minder dan de som van 10 op tafel liggen. Bijvoorbeeld: op tafel ligt een 3, een 4 en een 1. Gooi dan een kaart hoger dan 2 weg, zodat de volgende speler niet een scopa kan maken met een Koning.
- gooi niet onnodig waardevolle kaarten weg, zoals Munten kaarten (zeker niet de Settebello!) of kaarten die veel waarde hebben voor de primieria (vooral de zevens).
- let op welke kaarten er al uit het spel zijn. Handig als je bijvoorbeeld na een scopa aan de beurt bent en op een lege tafel een kaart moet leggen.
